Evde kompost yapmak, organik atıkları verimli bir şekilde değerlendirmenizi ve bahçenizde veya saksılarda kullanabileceğiniz besleyici bir gübre elde etmenizi sağlar. İşte ev tipi kompost yapmanın adım adım rehberi:
1. Uygun Ekipman ve Alan Seçimi
- Kompost Kabı veya Makinesi: Evde kompost yapmak için bir kompost kabı, kutu, veya özel bir kompost makinesi kullanabilirsiniz. Eğer geniş bir bahçeniz varsa, açık bir kompost yığını da oluşturabilirsiniz.
- Alan Seçimi: Kompost kabınızı veya yığınızı gölgeli ve hava akışı sağlayan bir bölgede yerleştirin. Kompostun doğrudan güneş ışığına maruz kalması veya aşırı nemli yerlerde olması önerilmez.
2. Uygun Malzemelerin Seçilmesi
- Yeşil Malzemeler: Azot açısından zengin malzemelerdir. Sebze ve meyve kabukları, çim kesimleri, kahve telvesi, çay posaları gibi.
- Kuru Malzemeler: Karbon açısından zengin malzemelerdir. Kurumuş yapraklar, saman, karton parçaları, kağıt havlular gibi.
- Karışım Oranı: İdeal bir kompost karışımı, yaklaşık 1:2 oranında yeşil (azot) ve kuru (karbon) malzemeler içermelidir.
3. Kompost Kabının veya Yığınının Hazırlanması
- Taban Katmanı: Kompost kabının tabanına bir kat kuru malzeme (örneğin, saman veya yaprak) yerleştirin. Bu, hava akışını artırır ve nemin dengelenmesine yardımcı olur.
- Katmanlama: Kompost kabına veya yığınına sırasıyla yeşil ve kuru malzemeleri ekleyin. Her katmanı karıştırın ve eşit şekilde dağıtın.
4. Karıştırma ve Havalandırma
- Karıştırma: Kompost karışımını düzenli olarak karıştırarak hava akışını sağlayın ve materyallerin eşit şekilde ayrışmasını destekleyin. Kompost makinesi kullanıyorsanız, bu işlem otomatik olarak yapılabilir.
- Havalandırma: Kompost yığını veya kabının hava almasını sağlamak, mikroorganizmaların çalışmasını destekler ve kompostun daha hızlı ayrışmasını sağlar.
5. Nem ve Sıcaklık Kontrolü
- Nem: Kompostun nem seviyesinin, nemli bir sünger gibi olması gerekir. Çok kuru veya çok ıslak olmamalıdır. Gerekirse su ekleyin veya fazla suyu tahliye edin.
- Sıcaklık: Kompostun iç sıcaklığı 55-65°C (130-150°F) arasında olmalıdır. Bu, patojenlerin yok edilmesine ve ayrışma sürecinin hızlanmasına yardımcı olur.
6. Kompostun Olgunlaşmasını Bekleme
- Olgunlaşma Süresi: Kompostun olgunlaşması birkaç hafta ila birkaç ay sürebilir. Kompost hazır olduğunda koyu kahverengi, toprak benzeri bir görünüme sahip olmalıdır.
- Olgun Kompost: Kompost, küçük, kırıntılı ve kokusuz bir yapıya sahip olmalıdır. Eğer büyük parçalar varsa, bunları tekrar karıştırın ve biraz daha bekleyin.
7. Kullanım ve Saklama
- Kullanım: Olgun kompostu bahçenizde toprağı iyileştirmek, saksı bitkilerinizde kullanmak veya bitkilerinize besin takviyesi yapmak için kullanabilirsiniz.
- Saklama: Kompostu kullanmadığınız dönemlerde kuru ve serin bir yerde saklayabilirsiniz.